Σε συγκινησιακά φορτισμένο κλίμα και παρουσία του Γιόαχιμ Πάλμε πραγματοποιήθηκαν στον Μοχό του δήμου Χερσονήσου τα εγκαίνια του μουσείου για τον Σβεν Ούλοφ Γιοαχίμ Πάλμε, τον Σουηδό σοσιαλδημοκράτη πολιτικό και πρωθυπουργό, που αγάπησε την Κρήτη σαν δεύτερη πατρίδα του και λάτρευε να περνάει τα καλοκαίρια του στη συγκεκριμένη περιοχή.
Το Μουσείο δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Συλλόγου “Φίλων Ούλοφ Παλμε”, στη μικρή πλατεία του Μοχού και άνοιξε ανεπίσημα τις πύλες του την ημέρα, που συμπληρώθηκαν 37 χρόνια από τη δολοφονία του Σουηδού πρωθυπουργού, στις 28 Φεβρουαρίου.
Ποιός ήταν ο Ούλοφ Πάλμε;
Ο Ούλοφ Πάλμε ήταν Σουηδός πολιτικός γεννημένος στη Στοκχόλμη το 1927. Το 1953 ξεκίνησε να ασχολείται με τα κοινά της χώρας του όταν ο τότε Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός, Τάγκε Ερλάντερ, τον προσέλαβε για να εργαστεί στη γραμματεία του. Ο Πάλμε στη συνέχεια (1955) ως μέλος της διοικητικής ομάδας της Σουηδικής Νεολαίας της Σοσιαλδημοκρατικής Συνομοσπονδίας και το 1958 ως βουλευτής με το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Από το 1963 και μετά άρχισε να κατέχει διάφορες κυβερνητικές θέσεις, το 1967 έγινε υπουργός παιδείας και τον επόμενο χρόνο υπήρξε στόχος δριμείας κριτικής από αριστερούς φοιτητές που διαμαρτύρονταν κατά των σχεδίων της κυβέρνησης για πανεπιστημιακή μεταρρύθμιση.
Το 1969 έγινε πρωθυπουργός διαδεχόμενος τον αρχιτέκτονα του 3ου δρόμου, τον Τάγκε Ερλάντερ. Ο τρίτος δρόμος ήταν αυτός ανάμεσα στον κομμουνισμό και στον καπιταλισμό, δυο έννοιες που τότε συνυπήρχαν λόγω της ύπαρξης της Σοβιετικής ένωσης.
Ο Ούλωφ Πάλμε, με την εντεκάχρονη πείρα στην πολιτική και την άσκηση της εξουσίας, φιλοδοξούσε να βελτιώσει τη Σουηδία του “κοινωνικού κράτους πρόνοιας” με το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα που τιτλοφορήθηκε ως “Ισότητα με θεμελιώδη μεταμόρφωση της κοινωνίας”. Ο Πάλμε ήταν υπέρμαχος των δημοκρατικών ελευθεριών και έτσι φιλοξένησε στη χώρα του πολλούς Έλληνες αντιπάλους της χούντας των συνταγματαρχών. Ο Πάλμε ήταν επίσης διακηρυγμένος εχθρός του πολέμου στο Βιετνάμ και προκάλεσε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 διεθνή σάλο, όταν επέτρεψε την παραμονή στη Σουηδία σε Αμερικανούς λιποτάκτες.
Ο Πάλμε ήταν ένας πολιτικός με ισχυρές πολιτικές θέσεις που προκαλούσε συζητήσεις στη διεθνή σκηνή. Η οξεία κριτική του εναντίον των ΗΠΑ για τον πόλεμο του Βιετνάμ, οι εκστρατείες του εναντίον της εξάπλωσης των πυρηνικών όπλων, η καταδίκη του απαρτχάιντ και η συνηγορία υπέρ των οικονομικών κυρώσεων εναντίον της Νότιας Αφρικής, καθώς και η υποστήριξή του – οικονομική και πολιτική – στο Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) και την Οργάνωση Απελευθέρωσης της Παλαιστίνης (PLO), καθώς και η συνάντησή του με τον Φιντέλ Κάστρο της Κούβας, και άλλα έκαναν βέβαιο το γεγονός πως ο Πάλμε διέθετε μεγάλο αριθμό εχθρών στο εξωτερικό. Αλλά δυστυχώς οι εχθροί ήταν και εντός της χώρας του, αφού οι αριστερές απόψεις του δημιούργησαν μεγάλη εχθρότητα από τους δεξιούς της Σουηδίας. Έτσι στις 28 Φεβρουαρίου του 1986 έπεσε θύμα επίθεσης από έναν δολοφόνο που σε έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2020 φαίνεται πως ήταν ο γραφίστας Στιγκ Ένγκστρεμ (γνωστός και με το ψευδώνυμο «ο άνθρωπος της Σκάντια» από την εταιρεία Skandia στην οποία εργαζόταν), ωστόσο δεν μπόρεσε ποτέ να εξακριβωθεί ο δολοφόνος, αφού ο Σκάντια είχε πεθάνει από το 2000, όταν αυοκτόνησε. Η υπόθεση στη Σουηδία έχει κλείσει χωρίς κανένας να έχει τιμωρηθεί.
Την εποχή όμως του θανάτου του ο Πάλμε είχε κατηγορηθεί ως φιλοσοβιετικός, που δεν προστάτευε τα συμφέροντα της Σουηδίας και αυτό γιατί είχε κανονίσει να επισκεφθεί τη Μόσχα για να συζητήσει μια σειρά από θέματα, συμπεριλαμβανομένων και των υποτιθέμενων Σοβιετικών υποβρύχιων που εισέβαλλαν στα Σουηδικά ύδατα.
Δυο χρόνια πριν το θανατό του (το 1984) ο Πάλμε μαζί με τον Ανδρέα Παπανδρέου, την Ίντιρα Γκάντι (Ινδία), τον Μιγέλ ντε λα Μαδρίδ (Μεξικό), τον Ρούλ Αλφονσίν (Αργεντινή) και τον Τζούλιους Νυερέρε (Τανζανία), σύστησαν την λεγόμενη πρωτοβουλία των 6, που αφορούσε την ειρήνη και το διεθνή αφοπλισμό. Η κίνηση εκείνη ήταν η υλοποίηση του 3ου δρόμου, που λειτουργούσε ως αντιστάθμισμα μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ, που είχαν εμπλακεί σε μια διελκυνστίδα ανταγωνισμού μέσω του «προγράμματος του πολέμου των άστρων» και άλλων διαφορών τους, οι οποίες είχαν καταστήσει επισφαλή τη διεθνή σταθερότητα.
Η πρωτοβουλία αυτή όμως υπέστη πλήγματα, πρώτα με την ίντιρα Γκάντι που δολοφονήθηκε τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς και λίγους μήνες μετά την έναρξη της πρωτοβουλίας και ύστερα με τη δολοφονία του Πάλμε.
Παρά το αγαθό των προθέσεών τους, οι έξι ηγέτες δεν κατάφεραν να πετύχουν πολλά στην κατεύθυνση του στόχου τους, αφού η κυριαρχία του ψυχρού πολέμου σε συνδυασμό με τα συμφέροντα και τις επιμέρους διεκδικήσεις που επικρατούσαν καθόλη τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 δεν επέτρεψαν τη δικαίωση των προσδοκιών τους. Οι δυο δολοφονίες είχαν αρνητικά αποτελέσματα ενώ λίγα χρόνια αργότερα ο κόσμος έγινε μονοπολικός όταν πια κατέρρευσε η Σοβιετική ένωση, και δεν υπήρχε ουσιαστικά λόγος να μιλήσεις για 3ο δρόμο, αφού ο 2ος είχε φύγει από τη μέση.
Το ΠΑΣΟΚ ήταν στην εκδήλωση
Ο νυν πρόεδρος, Νίκος Ανδρουλάκης, και ο πρώην πρόεδρος, Γιώργος Παπανδρεόυ, βρέθηκαν στα εγκαίνια του μουσείου, όπου τοποθετήθηκαν τόσο για τον Ούλοφ Πάλμε όσο και για τα θέματα που μαστίζουν τις σύγχρονες κοινωνίες.
Για “ιδιαίτερη συγκίνηση” έκανε λόγο ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου για τα εγκαίνια του μουσείου στο Μοχό. “Με τον Γιόακιμ μάς συνδέουν πολιτικοί αγώνες αλλά και οι δύο οικογένειες έχουμε ζήσει διαχρονικά παλεύοντας για τις αξίες της Δημοκρατίας, της Αλληλεγγύης, παλεύοντας για την ειρήνη, ενάντια στο ρατσισμό και την ξενοφοβία. Αυτές οι έννοιες είναι φωνές που λείπουν σήμερα” – είπε μεταξύ άλλων ο κ.Παπανδρέου.
“Στην εποχή που διανύουμε, θα έλεγε, νομίζω, ο Ούλοφ Πάλμε ότι η Δημοκρατία δεν είναι ένα σπορ για θεατές αλλά , η Δημοκρατία είναι μια καθημερινή πάλη ενεργών πολιτών. Πρέπει να σπάσουμε τη μοιρολατρία και να πούμε ότι μπορούμε να αλλάξουμε τη ζωή μας, να ξαναπιστέψουμε στις δυνάμεις μας, να φύγουμε από την εξάρτηση, τη μιζέρια, τον πελατειασμό, που προσπαθούν πολλές δεξιές αντιλήψεις να περάσουν στον κόσμο, ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Υπάρχουν εναλλακτικές, ας δώσουμε ξανά έμπνευση κι ελπίδα. Μπορούμε να αλλάξουμε και θα αλλάξουμε την Ελλάδα προς το καλύτερο” – είπε ο Γιώργος Παπανδρέου.
Ο Γιώργος Παπανδρέου έκανε και ένα πολιτικό σχόλιο ενόψει της δεύτερης κάλπης λέγοντας πως “όπως έχω ξαναπεί και από το Ηράκλειο, υπάρχει χαραμάδα για να ανατείλει ξανά ο ήλιος ο πράσινος πάνω από την Κρήτη και να δώσει το παράδειγμα σε όλη την Ελλάδα”.
“Ο πατέρας μου ήρθε στην Κρήτη το 1979 για πρώτη φορά και κατόπιν επέστρεψε” – είπε σε δήλωσή του ο Γιόακιμ Πάλμε, μεταφέροντας ένα μεγάλο ενθουσιασμό και σεβασμό του πατέρα του προς την Κρήτη, λέγοντας πως στην Κρήτη έκανε ένα διάλειμμα για να “φορτίσει μπαταρίες” και να επιστρέψει στα συνηθισμένα, έκανε όμως ιδιαίτερη αναφορά στη ζέση με την οποία τον υποδέχονταν οι ντόπιοι. “Σήμερα χρειαζόμαστε περισσότερους πολιτικούς, σαν τον Παπανδρέου και τον Πάλμε” – κατέληξε ο Γιόακιμ Πάλμε.
“Είναι μεγάλη τιμή για την Κρήτη το ότι δημιουργήθηκε αυτό το μουσείο γιατί δείχνει τη σχέση του κρητικού λαού με τα σοσιαλιστικά κινήματα όχι μόνο της Ευρώπης, αλλά όλου του κόσμου – τα κινήματα που χτίστηκαν για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την Κοινωνική Δικαιοσύνη, αντιιμπεριαλιστικά κινήματα που ήθελαν όλους τους λαούς να ζουν σε ένα περιβάλλον ελευθερίας, δικαιοσύνης, ελπίδας και προοπτικής.
Εμείς δυστυχώς περάσαμε δύσκολα τα τελευταία 15 χρόνια με τις ανισότητες και δίνουμε ένα αγώνα στις 25 Ιουνίου, ο λαός μας να έχει καλύτερες μέρες” – είπε μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, κάνοντας ειδική μνεία τόσο στην τιμητική παρουσία του γιου του Ούλοφ Πάλμε όσο και του Γιώργου Παπανδρέου ο οποίος ως πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς,επί σειρά ετών, βίωσε τα προβλήματα και τις αγωνίες των πολιτών διεθνώς, από κοντά και τα γνωρίζει πολύ καλά.
Δείτε στο βίντεο τις τοποθετήσεις και τα γεγονότα
Ο Πάλμε περνούσε τα καλοκαίρια του στην Κρήτη και στον Μοχού που έγινε το μουσείο. Την Ελλάδα την θεωρούσε δεύτερη πατρίδα του και για αυτό έγινε προς τιμή του αυτό το μουσείο, όπου έχει αρκετό υλικό από την πορεία του Σουηδού πολιτικού και την σχέση του με την Ελλάδα και τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Πληροφορίες από σχετικό ρεπορτάζ της Cretalive, που μπορείτε να δείτε πολύ υλικό
