Γράφει η Τασσώ Γαΐλα
Κι όταν πεθάνω θα’ θελα να με θάψουν σ’ ένα σωρό από φύλλα ημερολογίου για να πάρω και το χρόνο μαζί μου. Κι ίσως ό,τι μείνει από μας να’ ναι στην άκρη του δρόμου μας ένα μικρό «μη με λησμόνει».
(Τάσος Λειβαδίτης, 1922-1988).
Με στίχους του Τάσου Λειβαδίτη του σημαντικού μας ποιητή του 20ου αιώνα αρχίζει το άρθρο μας για το κατ εξοχήν λουλούδι του έρωτα το πανέμορφο ‘μη με λησμόνει’.
Μη με λησμόνει, λουλούδι που συναντάμε εν αφθονία στη χώρα μας και ιδίως στη Βόρεια Ελλάδα, είναι πανέμορφο και συνδέεται με πολλούς θρύλους.
Το μη με λησμόνει (επιστημονική ονομασία: myosotis alpestris), είναι ορεινό πολυετές φυτό με μπλέ, άοσμα άνθη, ανθεκτική πόα ύψους 10-40 εκατοστών. Ανθίζει την άνοιξη και η ανθοφορία του ολοκληρώνεται περίπου τον Σεπτέμβρη.
Η κοινή του ονομασία ‘μη με λησμόνει’, μία από τις ωραιότερες ονομασίες που έχουν δοθεί σε άνθος και που θα δούμε παρακάτω πως προήλθε, είναι πολύ ποιητική εν αντιθέσει με την επιστημονική του ονομασία: μυωσοτής από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις μυς (ποντικός) και ώτα(αυτιά) , δηλαδή που τα αυτιά του μοιάζουν με ποντικό…
Το μη με λησμόνει είναι φυτό με ιδιαίτερη ιστορία και σε πολλές κουλτούρες διασώζονται διαφορετικοί θρύλοι για την προέλευση της ρομαντικής ονομασίας του.Το φυτό χρησιμοποιήθηκε από πολλούς λαούς και πολιτισμούς σαν σύμβολο μνήμης, για παράδειγμα από την Αρμενία το 2015 στα 100 χρόνια από την επέτειο της γενοκτονίας του Αρμενικού λαού από τους Τούρκους. ( Εφέτος και στις 24 Απρίλη είναι η επέτειος των 107 ετών από την γενοκτονία 1915-2022). Στα Αρμένικα το μη με λησμόνει λέγεται Άνμορουκ. Στα Αγγλικά: Forget me not.
Επίσης το χρησιμοποιούν ως σύμβολο τους πολλές φιλανθρωπικές οργανώσεις καθώς και η Εταιρεία Νόσου Alzheimer που έχει το άνθος αυτό ως μέρος της εκστρατείας της για την ευαισθητοποίηση των ανθρώπων σχετικά με τη νόσο.
Τα παλιά χρόνια στην Περσία αλλά και σε άλλους πολιτισμούς το φυτό συμβόλιζε όσους έχουν φύγει από τη ζωή κι έχουν μείνει στη μνήμη των ζώντων.
Στη χώρα μας φύεται ιδίως σε ορεινά μέρη και στην δε Καστοριά τώρα την άνοιξη εκφύεται άφθονο δίπλα σε ρυάκια και ποτάμια. Ανυπέρβλητη ομορφιά η θέα του αλλά κι …ένα δωρεάν δώρο των ερωτευμένων στην καλή τους τα παλιότερα χρόνια τότε που ο ρομαντισμός γνώριζε άνθηση κι αν δεν υπήρχαν χρήματα περίσσευε η ρομαντική διάθεση και τα αισθήματα.
Ένας θρησκευτικός θρύλος… Το λουλούδι που ξέχασε ο Θεός
Όταν ο Θεός έπλασε τα λουλούδια , χάρισε στο καθένα το όνομα του. Λησμόνησε όμως ένα μικρό που βρισκόταν στην όχθη ενός ρυακιού. Το ταπεινό γαλανό λουλουδάκι φώναξε:- Μεγάλε πατέρα σ’ όλα τα λουλούδια χάρισες ένα όνομα . Εμένα γιατι με ξέχασες;
Ο Παντοδύναμος τότε αποκρίθηκε: -Έχεις δίκιο, δεν πρέπει να λησμονηθείς και από τώρα θα σε λένε ‘μη με λησμόνει’.
Και, ο συγκινητικός, ρομαντικός θρύλος…
Πως αλήθεια κι από πού προέκυψε αυτό το τόσο ρομαντικό όνομα του φυτού;
Μη με λησμόνει.
Υπάρχει ένας συγκινητικός θρύλος που απαντά με πολλές παραλλαγές σε διάφορες παραδόσεις (π.χ. ελληνική, περσική, ισπανική, ρωσική κ.ά.) και εξηγεί την ιστορία του ονόματος.
-Κάποτε, ένα ζευγάρι ερωτευμένων βάδιζε πλάι στις όχθες του Δούναβη. Κάποια στιγμή η κοπέλα είδε ένα όμορφο γαλάζιο άνθος στην άκρη της όχθης και ζήτησε από το αγόρι της να το κόψει. Μα καθώς εκείνος έσκυψε για να το κόψει, χάνει την ισορροπία του, γλιστράει και πέφτει στα ορμητικά νερά. Πρόφτασε όμως να της πετάξει το άνθος φωνάζοντας «Μη με λησμόνει!». Ήταν η τελευταία του φράση, πριν χαθεί….
… η τελευταία φράση που εκστόμισε στην αγαπημένη του, συνδέοντας έτσι, το φυτό με την αγάπη και τη μοιραία κατάληξή της…
Μη με λησμόνει το λουλούδι που προσέφεραν νέοι και μεγαλύτεροι στις αγαπημένες τους συνήθεια πολύ διαδεδομένη και στη χώρα μας τον προηγούμενο αιώνα κάτι που τις τελευταίες δεκαετίες έχει ατονίσει, ίσως … οι κύριοι να προτιμούν τα ανθοπωλεία…
Το δημοφιλές φυτό έχει εμπνεύσει διαχρονικά ζωγράφους, ποιητές και συνθέτες, έχει γίνει ταχυδρομικη κάρτα όπως αυτή της φωτογραφίας.
«Θυμήσου και μη λησμόνει.». (Ελληνική λαϊκή παροιμία.).
Το φυτό είναι μεν αυτοφυές αλλά όσοι θέλετε να το καλλιεργήσετε ,η καλλιέργεια του είναι εύκολη και η σπορά(σπόρους διαθέτουν τα φυτώρια) μπορεί να γίνει το καλοκαίρι κι η άνθηση την άνοιξη της επόμενης χρονιάς. Το συναντάμε και σε λευκό χρώμα.
Βασικές πληροφορίες: Wikipedia
Φωτογραφίες: Διαδίκτυο.
