Ο Σάρατζ είναι ο πρόεδρος του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης και ο πρωθυπουργός της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης η οποία δημιουργήθηκε ως αποτέλεσμα της Πολιτικής Συμφωνίας της Λιβύης η οποία υπογράφηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2015. Είναι μέλος του Κοινοβουλίου της Τρίπολης και κατάγεται από πλούσια οικογένεια τουρκικής καταγωγής.
Με την εκδήλωση της παραίτησης της κυβέρνησης, ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν εμφανίζεται θορυβημένος. Η παραίτησή του θα γίνει εντός του Οκτωβρίου και η Τουρκία προφανώς είναι θορυβημένη μιας που η εξέλιξη αυτή θα θέσει σε αμφιβολία τις συμφωνίες που έχει υπογράψει η κυβέρνηση Ερντογάν με τις Αρχές της Δυτικής Λιβύης, συμπεριλαμβανομένης της χάραξης ΑΟΖ εις βάρος της Ελλάδας.
«Μια εξέλιξη όπως αυτή, όταν ακούμε τέτοια νέα, είναι κάτι ανησυχητικό για εμάς», αναγνώρισε ο Ταγίπ Ερντογάν, απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου μετά την προσευχή της Παρασκευής. Ο Τούρκος πρόεδρος ανακοίνωσε ότι αντιπροσωπεία της κυβέρνησής του θα βρεθεί στην Τρίπολη την ερχόμενη εβδομάδα για να συζητήσει τις εξελίξεις και προσέθεσε: «Σε αυτές τις συναντήσεις, Θεού θέλοντος, θα στρέψουμε τις εξελίξεις στην κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουν».
Η κυβέρνηση Σάρατζ
Η κυβέρνηση του Σάρατζ ελέγχει τη Δυτική Λιβύη και βρίσκεται σε ένοπλη αντιπαράθεση με τις δυνάμεις του Χαλίφα Χαφτάρ, ισχυρού άνδρα της Ανατολικής Λιβύης. Το Κοινοβούλιο του Τομπρούκ ανακοίνωσε αργά τη νύχτα της Τετάρτης ότι θα παραιτηθεί μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου για να διευκολύνει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με το αντίπαλο στρατόπεδο, που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Είχε προηγηθεί μεγάλο κύμα διαδηλώσεων κατά της φτώχειας, της ανεργίας και της διαφθοράς σε όλες τις μεγάλες πόλεις της χώρας, οι οποίες οδήγησαν στην παραίτηση του πρωθυπουργού της Ανατολικής Λιβύης, Αμπντουλάχ αλ Θάνι, την περασμένη Κυριακή.
Στη Δυτική Λιβύη, το κύμα των διαδηλώσεων προκάλεσε ρήγμα ανάμεσα στον Σαράζ, που υποστηρίζεται από τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, και τον ισχυρό υπουργό Εσωτερικών Φάτι Μπασάγκα, ο οποίος ελέγχει την πολιτοφυλακή της Μισράτα, μιας από τις ισχυρότερες ένοπλες δυνάμεις σε αυτό το τμήμα της χώρας. Ο Σαράζ είχε αποπέμψει προσωρινά τον Μπασάγκα, αλλά αναγκάστηκε να τον επαναφέρει και πάλι στο αξίωμά του, καθώς οι αντιδράσεις πήραν τον χαρακτήρα ένοπλης εξέγερσης εναντίον του.
Ρεπορτάζ της ιστοσελίδας Ahval, η οποία ασχολείται με θέματα Τουρκίας, Μέσης Ανατολής και Ανατολικής Μεσογείου, πιθανολογεί ότι σημαντικό ρόλο στην παραίτηση Σαράζ έπαιξαν παρασκηνιακές πιέσεις της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία επιθυμεί να υπάρξει ειρήνευση στη Λιβύη πριν από τις προεδρικές εκλογές της 3ης Νοεμβρίου. Ο αρθρογράφος υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ ευελπιστούν πως με την αποχώρηση του Σαράζ από το προσκήνιο θα αποδυναμωθεί η συμφωνία που είχε συνομολογήσει με τον Ερντογάν για τη χάραξη ΑΟΖ εις βάρος της Ελλάδας, ερεθίζοντας και ισχυρούς συμμάχους των ΗΠΑ στην Ε.Ε. Την επικείμενη παραίτηση του Σαράζ χαιρέτισε ο Γερμανός πρεσβευτής στη Λιβύη, Ολιβερ Οουεζα.
Στο μεταξύ, ο Χαλίφα Χαφτάρ ανακοίνωσε ότι οι δυνάμεις του σταματούν τον αποκλεισμό πετρελαϊκών εγκαταστάσεων και τερματικών σταθμών στις περιοχές του ελέγχου, ώστε να ξαναρχίσουν κανονικά η παραγωγή και η εξαγωγή λιβυκού πετρελαίου. Ωστόσο, η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίων δήλωσε ότι δεν θα ξεκινήσουν κανονικά οι εξαγωγές εάν οι παραστρατιωτικές δυνάμεις δεν εγκαταλείψουν τις εγκαταστάσεις πετρελαίου.
Ποιοί όμως είναι οι πραγματικοί λόγοι παραίτησης?
Η παραίτηση μπορεί να οφείλεται σε δύο βασικούς λόγους.
Ο πρώτος λόγος είναι ότι βρισκόμαστε στη πρώτη φορά στα έξι χρόνια πολέμου της Λιβύης, όπου οι δύο πλευρές βρίσκονται τόσο κοντά στην επίτευξη μιας συμφωνίας για τον τερματισμό της σύρραξης και την δημιουργία μιας οικουμενικής κυβέρνησης. Κάποιοι αναλυτές μάλιστα υποστηρίζουν ότι οι δύο κυβερνήσεις παραιτήθηκαν ως ένδειξη καλής πίστης και επηρεασμένοι από τον κοινωνικό αναβρασμό με σκοπό να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις.
Ο δέυτερος λόγος είναι ότι οι αποφάσεις Σάρατζ φαίνεται ότι συγκρούονται με τα συμφέροντα της Άγκυρας στην Λιβύη. Ο ίδιος έλαβε σημαντική πολιτική, οικονομική και στρατιωτική στήριξη από την Τουρκία. Εντούτοις, φαίνεται ότι προέκυψαν προβλήματα. Φυσικά, ένας άλλος λόγος είναι και οι πολιτικές φιλοδοξίες του Φάτι Μπασάγα, ο οποίος είναι εξίσου ισχυρός με τον Σάρατζ και ο οποίος χαρακτηρίζεται ως ο άνθρωπος της Τουρκίας στην Λιβύη.
Οι βλέψεις του Μπασάγα
Ο Μπασάγα είναι ο υπουργός Εσωτερικών της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας. Τον Αύγουστο, ο Σάρατζ τον απέπεμψε μετά από την χρήση βίας κατά διαδηλωτών από το παρακράτος που ο εν λόγω υπουργός ελέγχει. Ο Μπαγάσα επισκέφτηκε την Τουρκία και, μετά την επιστροφή του, ο Σάρατζ του έδωσε ξανά την θέση του υπουργού.
.png)
Ο Μπασάγα υποστηρίζεται από τους Σύρους τζιχαντιστές που έχουν μεταφερθεί στην Λιβύη από την Τουρκία, αλλά και από τους μαχητές της πόλης Μισράτα, οι περισσότεροι κάτοικοι της οποίας ανήκουν στην τουρκολιβυκή μειονότητα ή/και στην Μουσουλμανική Αδελφότητα. Ο ίδιος ο Μπασάγα είναι Τουρκολίβυος και μέλος της Μουσουλμανικής Αδελφότητος και έχει εξαιρετικές σχέσεις με το ΑΚΡ και τον ίδιο τον Ερντογάν. Ήταν επίσης ένας από τους εμπνευστές του παράνομου Μνημονίου Συνεργασίας Τουρκίας – Λιβύης.
Πριν ανακοινώσει την παραίτησή του, ο Σάρατζ επισκέφτηκε τον Ερντογάν. Δεν αποκλείεται λοιπόν η παραίτηση αυτή να γίνεται με τις ευλογίες ή και με την πίεση της Τουρκίας. Η εναλλακτική θα ήταν ο τερματισμός της βοήθειας που προσφέρει η Τουρκία ή η διάσπαση της Κυβέρνησης της Τρίπολης.
Ο Μπαγάσα, θα είναι αυτός που μάλλον θα αντικαταστήσει τον Σάρατζ. Αυτό δείχνει ότι η παρουσία της Τουρκίας στην Λιβύη θα ενισχυθεί σημαντικά. Είναι πιθανό όμως η νέα διακυβέρνηση να υποθάλψει τις συνομιλίες στο Μαρόκο ώστε να μην πληγούν τα συμφέροντα της Τουρκίας. Διότι η επίτευξη μιας συμφωνίας ίσως βλάψει τα συμφέροντα της Τουρκίας στην Λιβύη, καθώς θα τερματίσει την στρατιωτική παρουσία της στην χώρα.
Οι εξελίξεις πάντως θα απασχολήσουν την διεθνή δημοσιογραφία για πολύ καιρό.
