Γράφει ο Στέφανος Καραπέτης
Ο Θεόδωρος Πάγκαλος υπήρξε μια αμφιλεγόμενη πολιτική προσωπικότητα, που θα εκτιμηθεί βέβαια στο βάθος του χρόνου και της Ιστορίας. Εκτιμώ ότι ο Πάγκαλος έφυγε από τη ζωή μεν, αλλά το έργο του έμεινε. Ήταν ευθύς σε ότι έλεγε και για αυτό έγινε πολλές φορές δυσάρεστος, αλλά σίγουρα ποτέ δεν πέρασε απαρατήρητος.
Ξεκίνησε από το ΚΚΕ και βρέθηκε στο ΠΑΣΟΚ, η ιστορία του και ο βίος του είναι λίγο πολύ γνωστός. Σε αυτό το άρθρο θυμόμαστε τις ατάκες του, που έμειναν, όπως το «μαζί τα φάγαμε», οι «κοπρίτες» και το δε «γ….. πρωΐ πρωΐ», το τελευταίο το είπε μπαίνοντας νευριασμένος μέσα στη βουλή μετά από ερώτηση δημοσιογράφου (δείτε το βίντεο παρακάτω). Ο Πάγκαλος ήταν κυνικός, αλλά ρεαλιστής μέχρι το σημείο που δεν άντεχες να τον ακούσεις, και για αυτό έγινε μισητός, αλλά και αγαπητός μαζί. Έκανε καυστικότατη κριτική σε όλα και είχε έτοιμες ατάκες στο τσεπάκι του για το κάθε γεγονός, και για αυτό δεν πέρασε απαρατήρητος.
Το «Μαζί τα φάγαμε» ήταν η δική του καυστική κριτική για την οικονομική κρίση που ξεκίνησε το 2009, και ίσως και λίγο νωρίτερα, και κατέληξε στο μνημόνιο του 2010 και την λοιπή γνωστή ιστορία. Η φράση περιείχε την αλήθεια, αλλά κατά την γνώμη μου την μισή. Ναι διορίστηκε πολύς κόσμος στο δημόσιο την εποχή προ του μνημονίου, το ρουσφετάκι ήταν καθημερινότητα, όχι βέβαια πως δεν γίνεται και σήμερα, αλλά άλλο το ρουσφέτι, που απλά δίνεις δουλειά σε κάποιον, και άλλο τα εκατομμύρια που βρέθηκαν σε τσέπες πολιτικών, επιχειρηματιών και λοιπών παραγόντων. Δεν θα κατηγορήσουμε κανέναν, αλλά ήδη γνωρίζουμε δυο με τρεις πολιτικούς που έχουν ενοχοποιηθεί από επίσημα δικαστήρια για αυτό. Υπάρχουν υποψίες και κατηγορίες για άλλους, αλλά από την στιγμή που δεν υπάρχει επίσημη καταδίκη, προφανώς και δεν μπορούμε να τους αναφέρουμε.
Ωστόσο θα αναφέρουμε σχεδόνο όλη τη φραση που είπε τον Ιούνιο του 2010 στη βουλή, ακολουθεί και βίντεο.
«Η απάντηση εις την κατακραυγή που υπάρχει εναντίον του πολιτικού προσωπικού της χώρας, “πώς τα φάγατε τα λεφτά;”, που μας ρωτάει ο κόσμος, είναι αυτή: Σας διορίσαμε. Τα φάγαμε όλοι μαζί. Μέσα στα πλαίσια μιας σχέσης πολιτικής πελατείας, διαφθοράς, εξαγοράς και εξευτελισμού της έννοιας της ίδιας της πολιτικής», προκαλώντας θύελλα πολιτικών αντιδράσεων, καθώς περιέγραψε τη χρεοκοπία της χώρας ως αποτέλεσμα του πελατειακού συστήματος, της διαφθοράς και της διόγκωσης του δημοσίου τομέα.
Ιδού και το βίντεο
Λίγα χρόνια αργότερα, έδωσε μια περαιτέρω εξήγηση της φράσης του: «η φράση «τα φάγαμε όλοι μαζί» σημαίνει ότι ένα μεγάλο τμήμα από εμάς -τον ελληνικό λαό- συμμετείχαμε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο σε μη ορθολογικές πρακτικές και συμπεριφορές, στην πορεία του χρόνου, σε σχέση με τις δαπάνες και τα έσοδα του κράτους. Αυτό που λέμε «δημοσιονομική κρίση» είναι και δικό μας δημιούργημα… Οι πολίτες είτε με πράξεις, είτε με την εκπορευόμενη από την ενοχή απραξία τους, είτε απλά εκλέγοντας ακατάλληλα πολιτικά πρόσωπα για να διαχειριστούν τα κοινά, συμμετέχουν με συλλογικό τρόπο στη δημοκρατία και έχουν την ευθύνη των επιλογών τους…Φυσικά δεν έχουν όλοι το ίδιο μερίδιο ευθύνης, η ευθύνη ξεκινάει από πάνω προς τα κάτω», εξήγησε τότε ο Θεόδωρος Πάγκαλος.
Από τα βέλη του βέβαι δε γλίτωσε και η αριστερά, που για ένα διάστημα των νεανικών του ετών, την υπηρέτησε. Έλεγε για την αριστερά, ότι «η Αριστερά όχι μόνο δεν πρότεινε και δεν βοήθησε στο πολιτικό και άρα κοινωνικό έργο, αλλά αποτέλεσε φραγμό στις τεκμηριωμένες και σοβαρές προτάσεις των άλλων. Ολα αυτά τα χρόνια ουδέποτε εκπρόσωπος της Αριστεράς αντέδρασε σε προσλήψεις, σε αυξήσεις μισθών, σε θέσπιση επιδομάτων, σε αυξήσεις συντάξεων, σε κοινωνικοποιήσεις επιχειρήσεων, σε απεργιακές κινητοποιήσεις ή σε διαδηλώσεις…Αντίθετα, σε συζητήσεις και προτάσεις τους ήθελαν και άλλες, πιο πολλές ακόμα παροχές…», όπως υποστήριζε σε βίντεο που ανήκει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και προέρχεται από την παρουσίαση του βιβλίου του με τίτλο «Μαζί τα φάγαμε», ακολουθεί το βίντεο.
Αν όμως το «μαζί τα φάγαμε» στιγμάτισε μια πονεμένη δεκαετία στην Ελλάδα, περνώντας στην αιωνιότητα ως φράση, δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Θεόδωρος Πάγκαλος τάραζε με το φλογερό πολιτικό του ταμπεραμέντο τα λιμνάζοντα νερά. Αντίθετα, μια από τις πρώτες στιγμές που έστρεψε μαζικά πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας ήταν, όταν χειρίστηκε ως Υπουργός Εξωτερικών την «κρίση των Ιμίων», λέγοντας στους εμπλεκόμενους πως «Θα πείτε ότι την σημαία την πήρε ο αέρας!», αναφορικά με τις κατευθυντήριες γραμμές που έδωσε για τη διαχείριση της κρίσης.
Χρόνια αργότερα, στο e-book που εξέδωσε, παραδέχτηκε πως «είναι αλήθεια ότι εγώ συνηγόρησα υπέρ της αφαίρεσης της σημαίας και είπα ότι σημαία-σύμβολο δεν είναι οποιοδήποτε πανί με τα εθνικά χρώματα βάζει ο καθένας κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες όπου και όποτε του καπνίσει. Σημαία-σύμβολο, και μάλιστα κάτω από τέτοιες περιστάσεις, είναι σημαία επίσημη, με σταθερή βάση, γερά προσδεμένη, φρουρούμενη και επιτηρούμενη».
Ο Πάγκαλος το 1994 ήταν υποψήφιος για δήμαρχος στην Αθήνα, την δημαρχία την κέρδισε ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, μιλώντας όμως για τον Αβραμόπουλο, τον αποκάλεσε ως κύριο Τίποτα. Ερωτηθείς είκοσι χρόνια μετά, το 2014, αν το είχε μετανιώσει, «δεν έχω μετανιώσει γι’ αυτά που έλεγα προεκλογικά. Η πολιτική είναι άγριο σπορ. Δεν είναι μπάσκετ. Είναι ράγκμπι ή, για να πω κάτι χειρότερο, χόκεϊ επί πάγου. Πρέπει να παίξεις πολύ ξύλο για να κερδίσεις και να φέρεις τον άλλο τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή στη μεγαλύτερη δυνατή δυσχέρεια». Άλλη μια μεγάλη αλήθεια θα έλεγα.
Ο Πάγκαλος παραδέχτηκε ότι όταν ήταν υπουργός εξωτερικών παρακολουθούσε τον τ΄τοε πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, όπου είπε την εξής ατάκα «Δεν μάθαμε τίποτε καινούριο, γιατί ξέραμε τα πάντα, αλλά ήταν πολύ διασκεδαστικό να ακούμε τον αμερικανό πρεσβευτή στην Αθήνα να μιλάει με τον πρεσβευτή στην Άγκυρα και το Στέιτ Ντιπαρτμεντ με ακατάλληλες για ανηλίκους εκφράσεις», σχολίασε, και γνωστοποίησε ότι «το κατάλαβαν οι Αμερικανοί».
Τον μάρτιο του 2010 ο Πάγκαλος καταφέρθηκε εναντίον του Μανώλη Γλέζου, λέγοντας τότε πως «δεν ξέρω τι δουλειά είχε ο Μανώλης Γλέζος επιτιθέμενος εναντίον της φρουράς του Αγνωστου Στρατιώτη. Θα προτιμούσα να είχε προστατεύσει τον εαυτό του και τη συμβολική αξία που έχει η προσωπικότητα του από τέτοιου είδους περιπέτειες. Ίσως δεν κάνει και τις καλύτερες παρέες».
Καταφέρθηκε επίσης και εναντίον των ένοπλων δυνάμεων, περίπου την ίδια χρονική στιγμή λέγοντας ότι «ο πιο αντιπαραγωγικός κλάδος του Ελληνικού λαού είναι οι στρατιωτικοί και τα Σώματα Ασφαλείας».
Μια άλλη ιστορική φράση ήταν όταν αποκάλεσε τους δημόσιους υπαλλήλους ως κοπρίτες, λέγοντας πως «όταν στο Δημόσιο βάζεις τον κοπρίτη επειδή σε ψηφίζει η οικογένειά του και παίρνεις πολλούς σταυρούς, ε τότε ο κοπρίτης θα μείνει κοπρίτης σε όλη του τη ζωή. Ξέρει ότι ποτέ δεν πρόκειται να απολυθεί».
Τον Τσίπρα τον είχε αποκαλέσει ως «άσχετο και ανίδεο», σχολιάζοντας πως «δεν καταλαβαίνω για ποιόν λόγο να κάνω εγώ τη… γλάστρα του Τσίπρα!».
Εξίσου σοκαριστικός υπήρξε στα χρόνια της κρίσης και αναφορικά με το ενδεχόμενο επιστροφής της χώρας στη δραχμή, αναφέροντας πως «εάν δεν έχουμε πάρει μέχρι τις 12 Ιουλίου τα χρήματα τότε θα βρεθούμε αντιμέτωποι με ένα τρομερό σενάριο». «Η επιστροφή στη δραχμή σημαίνει ότι την επόμενη μέρα οι τράπεζες θα κατακλυστούν από τρομαγμένο πλήθος που θα θέλει να αποσύρει τα χρηματά του. Ο στρατός θα πρέπει να προστατεύσει με τάνκς τις τράπεζες επειδή δέν θα επαρκούν οι αστυνομικές δυνάμεις. Θα ξεσπάσουν ταραχές σε όλη τη χώρα, τα καταστήματα θα αδειάσουν και μερικοί άνθρωποι θα πηδήξουν από το παράθυρο», πρόσθεσε.
Ο καυστικός του μάλιστα τρόπος δεν γνώριζε σύνορα, όταν μιλώντας στο Γαλλικό κανάλι France 5 είχε αναφέρει πως «οι Αγανακτισμένοι; Ένα μείγμα από κομμουνιστές, φασίστες και μαλάκες!», τη στιγμή που λόγω της ακίνητης περιουσίας του δήλωνε την ίδια περίοδο πως «για να μπορέσω να πληρώσω τον ΕΝΦΙΑ πρέπει να αναγκαστώ να πουλήσω ακίνητα… εάν δεν βρεθεί αγοραστής δεν έχω να πληρώσω, δεν μπορώ να πληρώσω, ας έρθει ο Βενιζέλος να με συλλάβει!».
Στη δική του μεγάλη, εθνικη εικόνα, «ναι, ήμασταν απατεώνες αλλά και ο λαός ήταν διεφθαρμένος, αντάλλασσε παροχές με ψήφους… Από τον τυροπιτά που δεν δίνει απόδειξη χρεοκόπησε η Ελλάδα», συμπέρανε ο Θεόδωρος Πάγκαλος μετά από κι πολιτική διαδρομή δεκαετιών, προκαλώντας μεγάλα πάθη και σίγουρα την προσοχή όλων, σε κάθε επόμενη ατάκα του.
Ο αποχαιρετισμός του πολιτικού κόσμου
Με μια λιτή δήλωση ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης σημείωσε πως «ο Θεόδωρος Πάγκαλος ήταν ένα αυστηρός κριτής των πολιτικών εξελίξεων με στόχο την επίτευξη μιας ολοκληρωμένης και ακριβούς εικόνας του». «Θα θυμόμαστε πάντα τη συμβολή του».
Δήλωση έκανε και ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου. «Ο Θόδωρος Πάγκαλος υπήρξε από τους σημαντικότερους αγωνιστές και πολιτικούς της αριστεράς και του σοσιαλιστικού κινήματος. Η ιδεολογική και πολιτική του συγκρότηση, σε συνδυασμό με τη μεγάλη αναλυτική και συνθετική δυνατότητά του και τον πλούτο των γνώσεών του, τον καθιστούσαν στέλεχος αναφοράς στην πολιτική ζωή του τόπου. Συνεργαστήκαμε συστηματικά με τον Θόδωρο για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και εκτίμησα τη θέληση και τον πατριωτισμό του. Τον Θόδωρο Πάγκαλο τον εκτιμούσες ακόμη και όταν διαφωνούσες ριζικά με τις απόψεις του. Όσοι τον γνωρίσαμε και αγωνιστήκαμε μαζί του θα έχουμε πάντα στη σκέψη μας τον πνευματώδη λόγο του. Καλό ταξίδι φίλε Θόδωρε».
Σε δήλωσή του ο Ευάγγελος Βενιζέλος αναφέρει: «Ο Θεόδωρος Πάγκαλος πορεύτηκε από πολύ νέος μέσα στην Ιστορία. Εισήλθε στο τοπίο της Mεταπολίτευσης έχοντας ήδη συσσωρεύσει γνώσεις, ακαδημαϊκούς τίτλους και πολιτικές εμπειρίες κυρίως από τον χώρο της κομμουνιστικής αριστεράς. Ταίριαζε στον στρόβιλο του ΠΑΣΟΚ. Υπό την αιγίδα του Ανδρέα Παπανδρέου ο Θεόδωρος Πάγκαλος ταυτίστηκε με τη μαχητική και ενεργό συμμετοχή της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και εξέφρασε με τον καλύτερο τρόπο την αντίληψη ότι η ΕΕ είναι ένα πεδίο διαρκούς και σκληρής διαπραγμάτευσης. Αυτό το έκανε με το δικό του δυναμικό προσωπικό ύφος γνωρίζοντας όμως καλά τους πραγματικούς συσχετισμούς δυνάμεων και τα όρια που τίθενται.
Συνέδεσε το όνομά του με μεγάλες στιγμές όλων των κυβερνητικών περιόδων του ΠΑΣΟΚ και με ιστορικές επιτυχίες όπως η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Συνδέθηκε και με στιγμές ιδιαίτερα δύσκολες όπως τα Ίμια και η υπόθεση Οτσαλάν. Δεν του έλειψαν ούτε οι προκλήσεις ούτε οι εμπειρίες. Και στην επώδυνη περίοδο της οικονομικής κρίσης και των αντιδημοφιλών αποφάσεων στάθηκε ακλόνητος στη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Συνυπήρξαμε ως υπουργοί πολλών κυβερνήσεων, τελικά ως αντιπρόεδροι δυο κυβερνήσεων της περιόδου της κρίσης. Συμπλεύσαμε και διαφωνήσαμε σε εκτιμήσεις και επιμέρους χειρισμούς. Έχω την αίσθηση ότι γνώρισα καλά τον πολύπτυχο, αντιφατικό και γοητευτικό Θόδωρο Πάγκαλο, αυτήν την εμβληματική φυσιογνωμία της Μεταπολίτευσης και όχι μόνο του κομματικού του χώρου και τον αποχαιρετώ με λύπη ως φίλο. Τα συλλυπητήρια μου στην Χριστίνα, τα παιδιά του, όλους τους δικούς του ανθρώπους».
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Νίκος Ανδρουλάκης αναφέρει: Έφυγε από τη ζωή ο Θεόδωρος Πάγκαλος, ένας πολιτικός με μακρόχρονη διαδρομή, που έχει αφήσει ανεξίτηλα ίχνη στη δημόσια ζωή με τους άοκνους αγώνες του για τη δημοκρατία.
Ήταν από τις ηγετικές μορφές του φοιτητικού κινήματος της δεκαετίας του ’60, μέσα από τη δράση του στη Νεολαία Λαμπράκη, στην Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά (ΕΔΑ) και στην παραδοσιακή Αριστερά.
Κατά τη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας διαδραμάτισε, πάντα στην πρώτη γραμμή, καθοριστικό ρόλο στην αντίσταση κατά της χούντας, με αναφορά τη Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στρατεύτηκε στο Πατριωτικό Απελευθερωτικό Μέτωπο (ΠΑΜ), με καθοδηγητή τον Μίκη Θεοδωράκη και συνεργάστηκε με άλλες αντιστασιακές οργανώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το 1974, μετά τη Μεταπολίτευση και την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ, συμμετείχε από την πρώτη στιγμή, στους αγώνες του Κινήματος και πρωταγωνίστησε στην προσπάθεια να εξελιχθεί το ΠΑΣΟΚ και η Δημοκρατική Προοδευτική Παράταξη σε ισχυρό ρεύμα κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας.
Ο Θ. Πάγκαλος, από το 1981 ως το 2012, εκλεγόταν πάντα πρώτος βουλευτής στο Υπόλοιπο Αττικής, με έδρα την Ελευσίνα, την πόλη που αγαπούσε και είχε ταυτιστεί. Καθ’ όλη αυτή την περίοδο προσέφερε με σθένος, ακεραιότητα και αποτελεσματικότητα τις υπηρεσίες του από θέσεις κυβερνητικής ευθύνης και είχε ξεχωριστή συμβολή στην ισότιμη και ενεργό συμμετοχή της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένεια, τη σύζυγο και τα παιδιά του».
Δήλωση για τον θάνατο του Θ. Πάγκαλου έκανε και ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός Ιωάννης Σαρμάς. «Αποχαιρετούμε ένα πρωταγωνιστή της πολιτικής ζωής του τόπου μας, τον Θεόδωρο Πάγκαλο. Μαχητής της δημοκρατίας ως ενεργό στέλεχος στον αντιδικτατορικό αγώνα, τιμήθηκε από τους συμπολίτες μας με την ανάδειξή του ως βουλευτή για περισσότερες από τρεις δεκαετίες και διετέλεσε με δυναμισμό και αποφασιστικότητα υπουργός στο μεγαλύτερο μέρος της σταδιοδρομίας του. Τον διακρίνουμε για το κοφτερό μυαλό και την ουσιαστική του σκέψη. Η Κυβέρνηση απευθύνει θερμά συλλυπητήρια στους οικείους του».
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ σε ανακοίνωσή του αναφέρει: «Ο Θεόδωρος Πάγκαλος υπήρξε ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, επί χρόνια υπουργός, που συνέδεσε το όνομά του με κρίσιμες ιστορικές στιγμές. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και ήταν ο άνθρωπος που διαχειρίστηκε την κρίση των Ιμίων και την υπόθεση Οτσαλάν. Εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στην οικογένειά του».
«Με δυναμική παρουσία από τα νεανικά του χρόνια στο φοιτητικό κίνημα, στη Νεολαία Λαμπράκη και στον αντιδικτατορικό αγώνα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος είχε πάντοτε μια ισχυρή φωνή και αναλυτική σκέψη, που τον καθιστούσε σημαντικό συνομιλητή στις πολιτικές συζητήσεις και εξελίξεις. Το 2000 διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού, μεταξύ των πολλών θέσεων ευθύνης που ανέλαβε στην πολιτική του πορεία, με τις οποίες αφήνει έντονο αποτύπωμα στην πολιτική ζωή της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες. Εκφράζω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένεια και στους οικείους του», δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Γιώργος Κουμεντάκης στο συλλυπητήριο μήνυμά του.
Ο Θόδωρος Πάγκαλος ήταν ο πολιτικός αντίπαλος που ο καθένας θα ήθελε να έχει και ο συνοδοιπόρος που σε κάνει να νοιώθεις σιγουριά, δήλωσε ο Πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας, κάνοντας λόγο για μια «αναμφίβολα ξεχωριστή προσωπικότητα της σύγχρονης πολιτικής ιστορίας και ειδικότερα της μεταπολίτευσης».
Όπως σημείωσε ο κ. Τασούλας, ο Θ. Πάγκαλος, «με αξιόλογες νομικές και οικονομικές σπουδές, οξυδέρκεια και πίστη στις δημοκρατικές αρχές, ανέπτυξε ήδη από τα φοιτητικά του χρόνια πολιτική δράση και συμμετείχε στον αντιδικτατορικό αγώνα με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί και η ελληνική ιθαγένεια. Υπήρξε πρωτίστως κοινοβουλευτικός, εκλεγόμενος από το λαό της Αττικής 11 συνεχόμενες φορές, επί 31 έτη, από το 1981 έως το 2012. Τιμήθηκε συνεπώς από τη λαϊκή αποδοχή, αλλά και την τίμησε υπηρετώντας παράλληλα σε σημαντικά Υπουργεία και αναλαμβάνοντας καίριες κοινοβουλευτικές αποστολές και ρόλους στο εσωτερικό και το εξωτερικό με επιτυχία».
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Βουλής, «ο Θόδωρος Πάγκαλος δεν έμεινε ανεπηρέαστος από τις εμπειρίες και την πλούσια παιδεία του. Εξελισσόταν διαρκώς και πάντως δεν επέτρεπε στον εαυτό του να περνάει απαρατήρητος, ακόμη κι αν αυτό τον έφερνε σε σύγκρουση με την κοινή γνώμη. Ευρυμαθής, παρρησιαστικός, γόνιμα ευρωπαϊστής, ακατάδεκτος σε συνήθεις κανόνες δημοφιλίας, με γνώσεις και γνώση γύρω από τα δημόσια και εθνικά μας ζητήματα, που άλλωστε τα χειρίστηκε επί σειρά ετών, ήταν ο πολιτικός αντίπαλος που ο καθένας θα ήθελε να έχει και ο συνοδοιπόρος που σε κάνει να νοιώθεις σιγουριά. Ο Όσκαρ Ουάιλντ είχε γράψει πως «οι άνθρωποι δεν διακρίνονται σε καλούς και σε κακούς, αλλά σε γοητευτικούς και κουραστικούς». Και ο Θόδωρος Πάγκαλος, παρά τα λάθη και τις αντιφάσεις του και σίγουρα με την πληθωρικότητά του δεν υπήρξε ποτέ, όσο τον θυμάμαι, κουραστικός!» ανέφερε ο κ. Τασούλας.
Ο επίλογος
Ο Πάγκαλος υπήρξε εγγονός του δικτάτορα και στρατιωτικού Θεόδωρου Πάγκαλου, εν αντιθέσει με την στρατιωτική ιστορία της οικογένειας του, ακολούθησε τον δρόμο της αριστεράς και του κέντρου, ωστόσο αν κληρονόμησε κάτι ήταν η ευθύτητα που χαρακτήριζε τον δικτάτορα. Ο Καρυωτάκης έγραψε ολόκληρο ποιήμα για τον δικτάτορα πάγκαλο με τίτλο «Η πεδιάς και το νεκροταφείον», αξίζει να αναφερθεί. Το ποιήμα του Καρυωτάκη έχει γίνει και τραγούδι τα νεώτερα χρόνια. Ακολουθεί το σχετικό βίντεο.
Περί παγκάλου θα μιλήσει βέβαια η ιστορία, αλλά αξίζει να αναφερθεί ότι είχε πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο σε θετικά όσο και σε αρνητικά γεγονότα για την χώρα μας. Τα ίμια και η υπόθεση Οτζαλάν ήταν δυο από αυτά.
Πληροφορίες από σχετικά ρεπορτάζ του πρώτου θέματος και της εφημερίδας των Συντακτών
