Συνέντευξη στη Τασσώ Γαΐλα
«Είναι πιο εύκολο να είσαι ευτυχής παρά να είσαι μίζερος, γι’ αυτό γέλα….»
…γέλα, χαμογέλα κλπ., φράση του Γιώργου Ζυμαράκη διακεκριμένου Χίου ζωγράφου που ήδη την γνωρίζουν όσοι παρακολούθησαν στο facebook την συνέντευξη του καλλιτέχνη σε Νορβηγικό τηλεοπτικό team.
Μήνυμα αισιοδοξίας στην κρίση που μαστίζει τη χώρα μας κ. Ζυμαράκη η φράση σας αυτή στην συνέντευξή σας στο Νορβηγικό κανάλι; Θα έλεγα «στάση ζωής» κ. Γαϊλά εξ άλλου πάντα ήμουν αισιόδοξος κι όσον αφορά το θέμα της κρίσης που αναφέρατε, ξέρετε προσωπικά πιστεύω ότι η Ελλάδα γνώρισε πολύ δυσκολότερες καταστάσεις στο παρελθόν, εμφύλιος κλπ.
Συνέντευξη στην Τασσώ Γαΐλα-Αρθρογράφο-Ερευνήτρια
Η τέχνη μπορεί να δώσει λύση στην κρίση;
Ο Πολιτισμός κ. Γαϊλά είναι η μόνη διέξοδος από κάθε είδους κρίση. Η ζωγραφική είναι θείο έργο, είναι έργο Θεού και εμείς οι ζωγράφοι είμαστε συνέχεια εδώ. Δυστυχώς η σύγχρονη Ελλάδα, άτεχνη και αγεωμέτρητη με ταγούς που δεν προσέχουν εμάς τους καλλιτέχνες. Είμαι ζωγράφος, γράφω την ζωή, δεν μπογιατίζω κι ένας ταλαντούχος δημιουργός μέσα από το έργο του -αποτέλεσμα ενόρασης και θείας έμπνευσης- μπορεί να καταγράψει το μέλλον, το έργο του να είναι προφητικό. Για παράδειγμα, θα σας αναφέρω προσωπική εμπειρία μου. Σε στιγμή έμπνευσης ζωγράφισα τον θάνατο της πρώτης μου συζύγου. Πέθανε 4 μήνες αργότερα… Μπορείτε να το καταλάβετε; Ζωγραφίζεις μία αφηρημένη έννοια που πραγματοποιείται μετά.
Καλλιτέχνες που προφητεύουν το μέλλον, ταλέντα, εμπνεύσεις. Από τους σύγχρονους καλλιτέχνες ξεχωρίζετε με την μεγάλη εμπειρία σας μελλοντικούς ισάξιους της γενιάς σας συνεχιστές;
Γνωρίζω γύρω στους 12.500 χιλιάδες καλλιτέχνες. Δέχομαι δεκάδες προσκλήσεις για εκθέσεις κλπ. Παρακολουθώ διαρκώς τα πολιτιστικά δρώμενα. Η απάντησή μου όμως στο ερώτημά σας είναι πως … δεν είμαι προφήτης κι αυτό γιατί ο μόνος κριτής είναι ο χρόνος.
Δηλαδή;
Ο χρόνος θα δείξει κ. Γαϊλά τα ταλέντα. Ο δημιουργός συνήθως τα καλύτερα έργα του τα κρατά για τον εαυτό του, υπάρχουν έργα του σε μεμονωμένους συλλέκτες, έργα του αυτά που αποκαλούσε ο δάσκαλός μου και παππούς σας Κώστας Καραγατσίδης «αυθαίρετα». Επομένως πρέπει να περάσουν αρκετά χρόνια κι από τον θάνατο ενός δημιουργού για να κριθεί το έργο του.
Από τα έργα που κοσμούν το ατελιέ σας εδώ στο Κέντρο της Αθήνας Βασ. Κωνσταντίνου 28, όπου και η μόνιμη αθηναϊκή σας κατοικία, εύκολα διακρίνει ένας φιλότεχνος ότι διαθέτετε ένα καθαρά προσωπικό στυλ. Μεγάλη υπόθεση ο φιλότεχνος να σας θυμάται από την ιδιομορφία του προσωπικού στυλ. Τα έργα σας φέρουν αποκλειστικά τη δική σας σφραγίδα.
Ναι, μιλώντας σοβαρά, το έργο μου το στυλ μου είναι αμιγώς δικό μου. Και γι’ αυτό να αποκτήσει δηλαδή ένας δημιουργός δικό του στυλ συνδυασμός επιρροών, ταλέντου, έμπνευσης, προσωπικότητας, αναζήτησης προσωπικών τεχνοτροπιών, νέων δρόμων έκφρασης, απαιτείται χρόνος.
Από τους σημαντικότερους της γενιάς σας ζωγράφους που έχετε «γράψει» ήδη την δική σας ιστορία σε ποια κατηγορία, πώς θα χαρακτηρίζατε ο ίδιος τον εαυτό σας;
Είμαι νεορεαλιστής δημιουργός κ. Γαϊλά. Την περίοδο των σπουδών μου στην Σχολή Καλών Τεχνών της Ν. Υόρκης ήταν η εποχή της άνθισης της ποπ-αρτ, του κινήματος του κυβισμού, του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, του νεορεαλισμού κλπ. Αν και ήμουν άριστος στην αφηρημένη τέχνη επειδή μ’ αρέσει να μοιράζομαι την εικόνα με τους γύρω μου συνέθεσα όλα αυτά τα κινήματα για να κάνω αυτό που έκανα.
Εκπρόσωπος, λοιπόν, του σύγχρονου ρεαλισμού.
Ακριβώς. Η δουλεία μου είναι μία αφηγηματική ξενάγηση στο τοπίο το οποίο έχω συμπτύξει. Δεν υπάρχει φωτογραφία ούτε computer για να το φτιάξω. Βλέπετε αυτόν τον πίνακα της Χίου; Δεν υπάρχει φωτογραφία που να σας δείχνει ότι αυτός ο πίνακας. Τοπίο από την Λαγκάδα μέχρι τα νοτιόχωρα. Όλο το έργο το δημιουργώ απ’ το μυαλό μου.
Επομένως, κ. Ζυμαράκη, είναι θέμα έμπνευσης.
Σωστή παρατήρηση. Αποκλειστικά θέμα αληθινής έμπνευσης.
Και ο πίνακάς σας με θέμα το λιμάνι της Χίου είναι έξοχο έργο τέχνης με μοναδικές επιλογές χρωματισμού. Τι λέτε… Πάμε Χίο;
Και δεν πάμε; Χίος – Αθήνα – Ν. Υόρκη οι τρεις πόλεις που αγαπώ. Η κάθε μία έπαιξε σημαντικό ρόλο και συνάμα διαφορετικό στη ζωή μου.
Η Χίος είναι η γενέθλια πόλη σας. Με μια λέξη Χίος για σας ίσον;
Φως. Το φως της είναι μοναδικό.
Αναφερθήκατε ήδη στον δάσκαλό σας και ομότεχνο Κώστα Καραγατσίδη να πούμε και μείς «All about George» σ’ αυτή τη συνέντευξη όπως ήταν και ο τίτλος του αφιερώματος σ’ εσάς των Νορβηγών;
Γιατί όχι; Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Κάστρο της Χίου την περίοδο κατοίκησής του από 2.500 ανθρώπους. Πρόσφυγες οι γονείς μου από τον Τσεσμέ της Μ. Ασίας. Η οικογένεια του πατέρα μου ήταν εύπορη, εμπόριο σταφίδας, σύκων κλπ. Χάθηκαν όλα, ο πατέρας το 1929 πρόσφυγας πλέον άνοιξε φούρνο στη Χίο.
Η μητέρα σας;
Το γένος Μανίκα, καλλιτεχνική φύση, τραγουδούσε, σχεδίαζε, γνώριζε άριστα την ελληνική γλώσσα.
Γι’ αυτό και οι 2 καλλιτέχνες από τα 4 αδέλφια της οικογένειας;
Ίσως αλλά ο αδελφός μου ο Κώστας ζει μόνιμα στη Ν. Υόρκη όπου και ασχολείται με την ζωγραφική. Να γυρίσω στο Κάστρο;
Και δεν γυρνάτε;
Έχω τον λόγο μου. Δεν θα γνωρίζετε πως τότε μετά την Δ’ Δημοτικού τα παιδιά του Κάστρου συνεχίζαμε Ε’ τάξη και την τελευταία στο σχολείο στο Βουνάκι. Ε’ τάξη δάσκαλο είχα τον πατέρα σας Αντώνη Γαϊλά το γνωρίζατε; και κατόπιν τον Κολόμπο.
Από τότε ζωγραφίζατε;
Ναι. Σας εντυπωσίασαν οι χρωματισμοί μου. Ήταν η πρώτη σας παρατήρηση για τα έργα μου. Οφείλω να σας ομολογήσω πως δάσκαλός μου στο χρώμα ήταν ο Κώστας Καραγατσίδης ο ιμπρεσιονιστής του Μονάχου που μόνο εγώ -τολμώ να πω- κατέχω.
Πώς γνώρισα τον παππού σας;
Σύχναζε όπως και ο πατέρας μου στο Καφενείο του Φερεντίνου (νυν Μανίκα), εκεί ο πατέρας μου που ήταν φίλος του του μίλησε για μένα τον μικρό γιο του που ήδη ζωγράφιζα. Ο Κ.Κ. του ζήτησε να με πάει για να με γνωρίσει. Με πήρε ο πατέρας στον καφενέ κι ο δάσκαλος Κ.Κ. με 1 χαρτάκι που το έβγαλε από το πακέτο των τσιγάρων του και το έκανε χωνάκι και με ένα καρβουνάκι μου έδειξε Φως και Σκιά. Το πρώτο μου μάθημα. Στα 14 χρόνια μου έλεγε πως είμαι επαγγελματίας. Μια φορά με πήρε μαζί του στο Γεφύρι της Κόρης όπου ζωγράφιζε. Τον είχα πάρει από το σπίτι του στου Πανάγαθου και τον βοήθησα να μεταφέρει τα σύνεργά του. Έστησε το καβαλέτο του, άρχισε να ζωγραφίζει, παρακολουθούσα την τεχνική του, σκηνή αλησμόνητη αποτυπωμένη σε πίνακά μου στο ατελιέ μου στη Χίο…
Μαθητής Γυμνασίου και ζωγράφος;
Ερασιτέχνης μαθητής και επαγγελματίας ζωγράφος. Έτσι δήλωνα τότε, τότε που στην ομάδα τους με είχαν συμπεριλάβει ο Γιαλούρη, ο Ξανθάκης ο Κύκλος των καλλιτεχνών 25άρηδων τότε του νησιού. Τους πρωτογνώρισα τυχαία όταν ζωγράφιζαν με νερομπογιές στο Τελωνείο με δέχτηκαν στον κύκλο τους την περίφημη ομάδα του αγγλο-ελληνικού Κέντρου Χίου. Η πνευματική κίνηση στη Χίο την εποχή εκείνη ήταν υψηλού επιπέδου. 15 ετών έγινε η πρώτη συμμετοχή μου σε Έκθεση στη Χίο. Με θεωρούσαν φαινόμενο.
Ήσασταν κ. Ζυμαράκη;
Δεν ξέρω, πάντως αποφασισμένος ήμουν…
Ο νεαρός Γιώργος μόλις τελείωσε το Γυμνάσιο Αρρένων Χίου έβγαλε ναυτικό φυλλάδιο, αποχαιρέτησε την οικογένειά του υποσχόμενος να γυρίσει καπετάνιος. Γύρισε μετά από παραμονή 30 ετών στην Ν. Υόρκη, όχι πλοίαρχος αλλά… ζωγράφος. Δύο χρόνια στις θάλασσες, το καράβι έπιασε λιμάνι, Ν. Υόρκη κι ο ανήσυχος νεαρός καλλιτέχνης έπιασε την ευκαιρία από τα μαλλιά! Σπουδές δίπλα σε κορυφαίους ζωγράφους και πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής το 1969 με θέματα της Ν. Υόρκης. Πόλη αγαπημένη όπου θα περάσει 30 χρόνια δημιουργίας καλλιτεχνικής σε συνδυασμό με επιτυχή επαγγελματική δράση ως δ/ντής διαφημιστικής δικής του εταιρείας και καλλιτεχνικός δ/ντής μεγάλων περιοδικών. Η ζωγραφική του ήταν προσωπική του υπόθεση. Δημιουργούσε για τον εαυτό του, δεν καταδεχόταν όπως δηλώνει ο ίδιος να ζει από τα έργα του γι’ αυτό και για βιοποριστικούς λόγους ανέπτυξε επιχειρηματική δραστηριότητα. Ν. Υόρκη και μετά; Αθήνα…
Εδώ θήτευσα κοντά στον κορυφαίο Σπύρο Βασιλείου. Η Αθήνα όπου εγκαταστάθηκα μετά την επιστροφή μου από τη Ν. Υόρκη, να σας πω εδώ πως με θεωρούν Νεοϋορκέζο ζωγράφο γιατί το έργο μου είναι η εξέλιξη ενός Νεοϋορκέζου ζωγραφικού ιδιώματος, η Αθήνα Τρίτη αγαπημένη μου πόλη που έχω πραγματοποιήσει αρκετές εκθέσεις και ζω με την σύζυγό μου Καλλιόπη, δημιουργώ, γράφω….
Και πνευματικές ενασχολίες κ. Ζυμαράκη;
Μελέτες – άρθρα περί τέχνης, ποίηση στα αγγλικά -θα σας δώσω να διαβάσετε- κι ένα θεατρικό που το είχα γράψει όταν απεβίωσε ο καλός μου φίλος ο οπτικός Νίκος Λεμονιάδης.
Γιαλούρης, Ξανθάκης, Τάκης Φαφαλός κλπ. ο κύκλος του Γ.Ζ. στα νεανικά χρόνια στη Χίο. Στη Χίο όπου στο ατελιέ του κάθε καλοκαίρι οι φιλότεχνοι έχουν την δυνατότητα να θαυμάσουν τα έργα του -με θέμα αποκλειστικά την Χίο- οδός Δημοκρατίας 20 όπου και περνάει το καλοκαίρι ο εκλεκτός πνευματικός δημιουργός Γ. Ζυμαράκης με την σύζυγό του Καλλιόπη δυναμική προσωπικότητα κόρη του γιατρού Βολάκη από τους Ολύμπους, στη Χίο μένομε και……
Σήμερα, κύκλος – παρέα πνευματική έχετε στο νησί;
Ασφαλώς. Μια καλλιτεχνική παρέα με σημείο συνάντησης την Αλκυόνη. Κύκλος καλλιεργημένων ανθρώπων όπως ο Γιώργος Μουτσάτσος, ο Νίκος Χατζής, ο ποιητής Tivo the Greek, ο γιος του αδελφικού φίλου μου Βενιάδη ο μουσικός και σκηνοθέτης Λευτέρης Βενιάδης κ.ά.
Ο Δαμασκηνός Ροδάκης του νεανικού κύκλου Χίου, ο μοναχός – ζωγράφος και δάσκαλος της Αθωνιάδος Σχολής είχε δηλώσει πως τα έργα του Γιώργου Ζυμαράκη είναι η καλύτερη διαφήμιση της Χίου -θαυμάζοντας στο Αθηναϊκό ατελιέ του τον πίνακα με τους εκπληκτικούς χρωματισμούς και τη λεζάντα «Λιμάνι της Χίου» δηλώνω στον καλλιτέχνη:
Κύριε Ζυμαράκη, το λιμάνι της Χίου την ώρα που πάει ν’ ανέβει η πανσέληνος από τον Τσεσμέ! Θεϊκή αποτύπωση: Τέλειο έργο:
Σας ευχαριστώ κ. Γαϊλά.
Εγώ για την φιλοξενία.
