Συνέντευξη στην Τασσώ Γαΐλα
Δέσποινα Κουτούφαρη-Ζωγράφος-ποιήτρια
Για λίγο έζησα.
Ήταν όμως παραίσθηση.
…
Οι πληγές ακόμα αιμορραγούν
μες στη συνέπεια της ασυνέπειας,
μέσα στα ψέματα που έχουν οι αλήθειες.
…
Ψάχνω ακόμη να βρω.
Ίσως ποτέ.
Ίσως κάποτε.
Πάντα θα ελπίζω.
Από το ποίημα της Δέσποινας Κουτούφαρη Ασημένια δάκρυα της δεύτερης ποιητικής συλλογής της : Ποια Ζωή;/ Ποιος Δρόμος;/Ποιο Τέλος;-2017.
Αισιόδοξο φινάλε-μήνυμα στο ποίημα σας κ. Κουτούφαρη. Είσαστε πράγματι ένα αισιόδοξο άτομο;
-Ναι,κ. Γαΐλα. Και, πιστεύω ότι όλοι μας πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι γιατί μέσα από τον πόνο και την απαισιοδοξία μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι το θετικό , το αισιόδοξο. Να βλέπουμε την θετική πλευρά των πραγμάτων και να δίνουμε ο ένας δύναμη στον άλλο αυτές τις δύσκολες ώρες που περνά ο τόπος.
https://www.flickr.com/photos/153825630@N07/albums/72157694278869541
Δύσκολες ώρες που εσείς σας ζωγράφος και ποιήτρια με έμπνευση και ορμή μέσα από τη δουλειά σας μας στέλνετε μηνύματα αντιμετώπισης τους. Την Ελλάδα -σαν ζωγράφος που είσαστε-, αυτή την ώρα ποιο χρώμα νομίζετε την αντιπροσωπεύει;
-Βαθύ γκρί…
Στην αγαπημένη σας Ικαρία, του Αρχιπελάγους ‘κόσμημα’, ποιο χρώμα θα δίνατε;
-Το μπλέ. Μπλέ της θάλασσας. Τι άλλο; Η Ικαρία είναι η πατρίδα μου, ο γενέθλιος τόπος του πατέρα μου , εκεί έκανα τις τρείς πρώτες τάξεις του Δημοτικού, είναι το μέρος που αγαπώ από… πάντα, που με εμπνέει διαρκώς…
Η ζωγράφος και ποιήτρια Δέσποινα Κουτούφαρη γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι η μια από τις δυο κόρες του Ικαριώτη πλοιάρχου από τον Μαγγανίτη Γιάννη Κουτούφαρη και της Ελένης καθηγήτριας από την Αρκαδία.
Η Δέσποινα διατηρεί εξοχική κατοικία στο χωριό του πατέρα της τον Μαγγανίτη που τον λατρεύει και κάθε καλοκαίρι βρίσκετε εκεί. Η μεγάλη της αγάπην στην Ικαρία … αποτυπωμένη στον καμβά σε άπειρους πίνακες.. Όλο το φως του νησιού του Ικάρου και το μπλέ της θάλασσας του χρώμα στους πίνακες της από διάφορα μέρη του νησιού. Στην Ικαρία η κ. Κουτούφαρη έχει οργανώσει αρκετές εκθέσεις-μόνο στον Μαγγανίτη 4- και στις Ράχες στον Αρμενιστή κλπ γεγονός που έφερε σαν αποτέλεσμα να γνωρίζουν όλοι στο νησί την ζωγράφο Δέσποινα αλλά…
κ. Κουτούφαρη ένας από τους λόγους της συνάντησης μας είναι και η πρόσφατη κυκλοφορία της νέας ποιητικής σας συλλογής. Είναι η τρίτη. Σε τι αλήθεια οφείλεται ότι οι περισσότεροι φίλοι της τέχνης σας γνωρίζουν σαν ζωγράφο και μόνο ελάχιστοι σαν ποιήτρια;
-Στην ζωγραφική κ. Γαΐλα βγήκα πολύ νέα μόλις το 1992 με την οργάνωση της πρώτης μου ατομικής έκθεσης στο Πέραμα. Έκτοτε και στο ενεργητικό μου έχω πολλές συμμετοχές σε ομαδικές εκθέσεις και αρκετές ατομικές. Αυτό νομίζω είναι ο λόγος που οι περισσότεροι με γνωρίζουν σαν ζωγράφο. Ενώ στην ποίηση έκανα την εμφάνιση μου μόλις το 2011 . Επίσης να σας πω ότι δεν έχω κάνει παρουσίαση και τα σχετικά καμμιάς συλλογής μου λόγος που καθιστά την ενασχόληση μου με την ποίηση κάτι άγνωστο στους περισσότερους φίλους του είδους.
Πότε αρχίσατε να γράφετε ποίηση; Και γιατί γράφετε;
-Ποίηση από όσα θυμάμαι άρχισα να γράφω στα οκτώ μου χρόνια αλλά αυτό που θυμάμαι καλά είναι ότι από τα 12 μέχρι τα 14 μου έγραψα περίπου 40 ποιήματα ,-τα έχω ανέκδοτα-, με τα βιώματα μου εκείνης της εποχής…
Γράφω ,ναι,από παιδί και θα σας αποκαλύψω ότι δεν είχα σκοπό να προχωρήσω σε έκδοση ποιημάτων μου. Αυτό έγινε μετά από προτροπή φίλων που διάβαζαν τους στίχους μου και επέμεναν να τα κυκλοφορήσω. Γεγονός-ρίσκο. Κι αυτό γιατί νοιώθω εκτεθειμένη…
Για πιο λόγο;
-Η ποίηση είναι κάτι το προσωπικό. Εκθέτεις την ψυχή σου. Η ποίηση είναι ‘η γραφή της ψυχής’. Γραφής τελείως ανόθευτης και καθαρής πράγμα που μπορεί να μην το συναντήσεις στα άλλα είδη λόγου. Αν δεν έγραφα ποίηση αυτό δεν θα το ήξερα ούτε και γω.
Τίτλος: Ήρθες μαζί με την ομίχλη.
Ήρθε μαζί με την ομίχλη και
έφυγε πάλι μ’ αυτήν.
…
Ήταν σαν μορφή,
σαν σκιά γεννημένη
απ’ το φεγγάρι κι απ’ του
ήλιου την τελευταία αχτίδα.
…
Ήταν εσύ, ήταν εγώ, ήταν όλοι.
…
Ήρθε μαζί με την ομίχλη
μ’ ένα μεγάλο δάκρυ στο
σκιερό της σώμα.
Νόμιζα ότι θα πνιγώ μέσα σ’ αυτό,
ότι θα κλάψω μαζί της,
ότι θα τυλιχτώ με τη σκιά της.
…
Όμως εκείνη κατάλαβε ότι φοβόμουν.
Μάζεψε το μουσκεμένο σάλι της
και χάθηκε μαζί με την ομίχλη.
…
Μόνο μια στάλα απ’ το δάκρυ της
έμεινε χαραγμένη πάνω σε μια πέτρα
να με περιμένει να τη συναντήσω,
να μου θυμίζει ότι κάποτε
θα ξαναγυρνούσε.
(από τη συλλογή:Δωμάτια Ψυχών/2011).
Και τι θέλει να πει … η ποιήτρια; Ποια ήρθε; Θα μας βοηθήσετε να γνωρίσουμε την ποίηση σας;
-Ευχαρίστως. Λειτουργώ με την διπλή ιδιότητα ζωγράφου και ποιήτριας και επομένως γράφω συνήθως με εικόνες. Βλέπω εικόνες, μου έρχεται η έμπνευση σαν εικόνα ή σαν συναίσθημα αλλά και το συναίσθημα μετατρέπεται πάλι σε εικόνα και γίνετε το συναίσθημα ένα με την εικόνα. Και ,γράφω τον στίχο… Αυτό το συγκεκριμένο ποίημα που επιλέξατε μου ‘ήρθε’, ‘ήρθε’ σαν εικόνα, μια μορφή ακαθόριστη που αντί να την ζωγραφίσω την έκανα ποίημα…
Δωμάτια Ψυχών/Αθήνα 2011, Ποια Ζωή;-Ποιός Δρόμος;-Ποιό Τέλος;/Αθήνα 2017, Το πέρασμα/Αθήνα 2018 , οι τίτλοι των τριών ποιητικών συλλογών της Δ. Κ., που υπο έκδοση έχει πολύ έργο σε ποίηση, παραμύθια και πεζό λόγο.
Γιατί γράφετε στίχους και δεν σας αρκεί η τριβή σας με τον χρωστήρα;
-Το γράψιμο είναι μια εσωτερική μου ανάγκη. Είναι το οξυγόνο μου. Μέσα από τα γραπτά μου-δεν θέλω να το εκλάβετε σαν έπαρση-, στόχο έχω να αφήσω ένα θετικό στίγμα που αν γίνετε να βοηθήσει τους ανθρώπους της εποχής μου…
Άνθρωποι, ανθρωπισμός, ψυχή και βλέπω ότι με τη λέξη ‘Ψυχή’ παίζετε σε πολλά σας ποιήματα. Μια δύσκολη ερώτηση αντικείμενο μελέτης των φιλοσόφων από την αρχαιότητα: ο ορισμός της Ψυχής;
-Ψυχή; Όλα είναι εκεί. Η ουσία όλης της ύπαρξης. Εκεί βρίσκεις όλες τις απαντήσεις στον αγώνα αναζήτησης του εαυτού σου, <Το γνώθι σ’ αυτόν> που μετά θα βγει στην Τέχνη. Έτσι, μέσα από το έργο μου εγώ και κάθε δημιουργός θα βοηθήσουμε τους ανθρώπους να ανακαλύψουν με τη σειρά τους τον εαυτό τους.
Αισιόδοξο. Μπορείτε λοιπόν κ. Κουτούφαρη να τα βλέπετε όλα τα μίζερα γύρω μας τόσο θετικά;
-Γιατί όχι κ. Γαΐλα; Κοιτάξτε μέσα στα μίζερα που μόλις αναφέρατε και κάτι θετικό που έγινε. Μόλις συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από μια επανάσταση,την Οκτωβριανή. Ισότητα και μια μορφή κοινωνίας χωρίς διακριτές τάξεις, ανθρωπισμός, δικαιοσύνη, μια κοσμοθεωρία ο κομμουνισμός που επίκεντρο του έχει τον άνθρωπο. Το ίδιο πρέπει και η Τέχνη. Και ναι είμαι αισιόδοξη … στο τέλος ο άνθρωπος θα είναι ο νικητής…
Κλασική ζωγραφική, κυβισμός και πειραματισμοί ,αρκετές τεχνοτροπίες όπως παρατηρώ στα ντοσιέ με τα σχέδια που η κ. Κουτούφαρη έφερε να μου δείξει, Ζωγραφική είναι…
-… ‘Κατάθεση Ψυχής’ στην υπηρεσία των συνανθρώπων μου κ. Γαΐλα.
Βλέπω πανέμορφες κλασικές ελαιογραφίες με υπέροχα χρώματα και θέμα; Ικαρίας τοπία.
-Φυσικό δεν είναι; Την λατρεύω την Ικαρία. Και να σας αποκαλύψω κάτι που κανείς δεν γνωρίζει; Έχω ολόκληρη ποιητική ανέκδοτη συλλογή με επιρροή από τη θάλασσα της Ικαρίας.
Τοπία ,φιγούρες, όγκος αξιόλογος δημιουργιών σας, ξεχωρίζω τη σειρά ΤαΙστιοφόρα της Ικαρίας που έχετε κάνει για να σας ρωτήσω: ποια η αφορμή δημιουργίας αυτής της συλλογής;
-Τη συλλογή Τα Ιστιοφόρα της Ικαρίας την εμπνεύστηκα από … τα τρία ιστιοφόρα του προπαππού μου που δυστυχώς βυθίστηκαν από τους Γερμανούς. Μάλιστα υπάρχει στο πατρικό μας και το ημερολόγιο του ενός από τα τρία ιστιοφόρου.Σαφώς η ζωγραφική συλλογή μου περιλαμβάνει και πολλών άλλων οικογενειών τα θρυλικά ιστιοφόρα.
Η Δέσποινα Κουτούφαρη γόνος οικογένειας με βαθιές ρίζες στις Τέχνες και τα γράμματα και μητέρα δυο παιδιών αγαπά ιδιαίτερα την εμπειρία της επαφής με την Τέχνη και το φιλότεχνο κοινό ιδίως στη διάρκεια των εκθέσεων της-το επικοινωνιακό μέρος- όπου και έρχεται σε επαφή με πολύ κόσμο. Αυτή την πρώτη της επαφή με το κοινό της πρώτης ατομικής της έκθεσης το 1992 στο Πέραμα-Πειραιάς, τη θυμάται με συγκίνηση την ίδια που της προκαλεί κάθε έκθεση και η γνωριμία της με ανθρώπους που προσπαθούν να ‘αγγίξουν’ το έργο της. Επαφή δική της με το κοινό και η επαφή του κοινού με τη δουλειά της, με τα μηνύματα που στέλνουν τα έργα της στους αποδέκτες τους, το κοινό…
Η επόμενη συμμετοχή της ζωγράφου και ποιήτριας Δέσποινας Κουτούφαρη –μέλος της ΠΕΛΤ-, με 2 έργα της θα πραγματοποιηθεί σύντομα (στις 26 Μαΐου έως 3 Ιουνίου 2018 ) σε ομαδική έκθεση στο Δημαρχείο Μενιδίου.
