Ο Κώστας Κολιγιάννης (1909-5 Σεπτεμβρίου 1979) ήταν ηγετικό στέλεχος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ), του οποίου διετέλεσε πρώτος γραμματέας (9ος στη σειρά) από το 1956 έως το 1972, στην καρδιά του Ψυχρού Πολέμου.
Η βιογραφία του
Ο Κολιγιάννης γεννιέται στο χωριό Ελλοπία, στη Θήβα, στις 26 Ιουλίου του 1909. Είναι μόλις 9 χρονών όταν ιδρύεται το ΣΕΚΕ. Ήταν παιδί με ιδιαίτερη έφεση στο διάβασμα και το μοναδικό από τα 7 παιδιά της οικογένειας που θα φύγει από το χωριό για να σπουδάσει. Δίνει εξετάσεις στη Σχολή Ευελπίδων όμως αποκλείεται από την Υγειονομική Επιτροπή λόγω κάποιου προβλήματος υγείας.
Υπηρετεί τη θητεία του στο στρατό και βγαίνοντας γράφεται στη Νομική Σχολή Αθηνών, την οποία παρακολούθησε μέχρι το δεύτερο έτος, εγκαταλείποντάς την έπειτα λόγω οικονομικών δυσκολιών. Το καλοκαίρι του 1931 αρχίζει να δουλεύει ως υπάλληλος σε δικηγορικό γραφείο και έπειτα σε πρακτορείο αυτοκινήτων μέχρι το 1936.
Συνδέεται με το κομμουνιστικό κίνημα το 1931, όταν και οργανώνεται στην ΟΚΝΕ, ενώ πριν περάσει ακόμα χρόνος, περνά στο κόμμα. Ως ιδιωτικός υπάλληλος γίνεται μέλος του σωματείου του και μαζί με άλλους ξεκινούν την ανασυγκρότηση των σωματείων που για μεγάλο διάστημα παρέμεναν ανενεργά. Στόχος τους είναι η ίδρυση του Εργατικού Κέντρου Θήβας. Στόχος που επιτυγχάνεται το 1934.
Ο Κολιγιάννης, θα γίνει από την πρώτη μέρα της ίδρυσης του, μέλος της διοίκησης, μετά γραμματέας και έπειτα ταμίας του Εργατικού Κέντρου μέχρι το 1936, όπου θα πάρει μέρος σε όλους τους μεγάλους αγώνες στην περιοχή. Γι αυτή του τη δράση μάλιστα διώκεται και περνά αρκετές φορές αυτόφωρο για παράνομες συγκεντρώσεις, διατάραξη της τάξης και παράνομο έρανο.
Το 1935, το κόμμα τον στέλνει στη Χαλκίδα για να ανασυντάξει την ΚΟ Εύβοιας που έχει δεχθεί χτύπημα από την Ασφάλεια και έχει διαλυθεί. Πριν όμως προλάβει να ολοκληρώσει τα καθήκοντά του, συλλαμβάνεται και στέλνεται εξορία στον Αη Στράτη, απ’ όπου αμνηστεύεται μετά από τρεις μήνες λόγω μιας μαζικής απεργίας πείνας και άλλες διαμαρτυρίες που έγιναν εκείνη την εποχή. Κατά τη μεταξική δικτατορία, κάνει παράνομη δουλειά για το κόμμα, όμως συλλαμβάνεται και βασανίζεται απάνθρωπα για να δώσει πληροφορίες. Ο Κολιγιάννης όμως δεν θα λυγίσει.
Τον Μάρτιο του 1937 μεταφέρεται στην Ακροναυπλία και από εκεί μετακινείται και πάλι μαζί με άλλους 200 κομμουνιστές προς το στρατόπεδο της Πύλου τον Απρίλιο του 1941, οπότε οι κρατούμενοι παραδίδονται στους Γερμανούς κατακτητές και ο ίδιος επιστρέφει στην Ακροναυπλία.
Το 1943, θα μεταφερθεί με τους τελευταίους 56 Ακροναυπλιώτες στη Σωτηρία για νοσηλεία. Τον Απρίλιο εκείνου του έτους, με τη βοήθεια του ΕΛΑΣ της Αθήνας, θα δραπετεύσει από το «Σωτηρία» και θα ενταχθεί στον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό, όπου θα τοποθετηθεί από το Γενικό Στρατηγείο, στο Αρχηγείο Ηπείρου, ενώ θα αναλάβει και γραμματέας της ΚΟ Ηπείρου. Η απελευθέρωση από τους Γερμανούς τον βρίσκει στην Αθήνα, όπου βρίσκεται με την προοπτική να αναλάβει την καθοδήγηση Αττικοβοιωτίας και Εύβοιας.
Έτσι εκλέγεται αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ, στο 7ο Συνέδριο το 1945. Κατατάσσεται στον Δημοκρατικό Στρατό την περίοδο του Εμφυλίου, με το ψευδώνυμο που είχε και στον ΕΛΑΣ, Παύλος Αρβανίτης και τοποθετείται από το Γενικό Αρχηγείο, διοικητής του Αρχηγείου Ηπείρου και της 8ης Μεραρχίας, μέχρι τον Νοέμβριο του 1948. Τον Ιανουάριο του 1949 θα γίνει πολιτικός επίτροπος του Κλιμακίου του Γενικού Αρχηγείου Νοτίου Ελλάδας και διοικητής του μέχρι τον Ιούνιο του 1949. Θα πάρει μέρος σε νικηφόρες επιχειρήσεις του ΔΣΕ, όπως την κατάληψη της Καρδίτσας και του Καρπενησίου, την υπεράσπιση και τον ελιγμό της Μουργκάνας, αλλά και τις τελευταίες μάχες στο Δυτικό Γράμμο. Λόγω των πράξεων του στον πόλεμο θα ονομαστεί υποστράτηγος του ΔΣΕ, ενώ τον Ιανουάριο του 1948 θα γίνει τακτικό μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.
Με την ήττα του ΔΣΕ και στην πολιτική προσφυγιά, καθοδηγεί πολιτείες προσφύγων στη Σοβιετική Ένωση. Εκλέγεται αναπληρωματικό μέλος του ΠΓ και βρίσκεται με κομματικές χρεώσεις μεταξύ Πολωνίας και Ρουμανίας, ενώ κατεβαίνει δυο φορές στην Ελλάδα με αποστολή την ανασύνταξη των κομματικών οργανώσεων.
Υπό το φως της αλλαγής που συντελείται στο ΚΚΣΕ, με την εκλογή του Νικήτα Χρουστσώφ που στρέφει το τιμόνι του κόμματος δεξιά και της σοβιετικής οικονομίας σε λύσεις ξένες προς εκείνη, ο Κώστας Κολιγιάννης ηγείται της αντίστοιχης δεξιάς στροφής στο ελληνικό κόμμα. Ασκεί οξύτατη κριτική στο Νίκο Ζαχαριάδη για τα γεγονότα της Τασκένδης. Στην πραγματικότητα όμως πραγματοποιεί αντιεισήγηση στην εισήγηση του Ζαχαριάδη στην 5η Ολομέλεια, όπου μιλά για τα γεγονότα στην Τασκένδη ως «αποτέλεσμα της κατάρρευσης του κύρους της καθοδήγησης».
Τον Μάρτιο του 1956, στην 6η Πλατιά Ολομέλεια, με τη συμμετοχή και Διεθνούς Επιτροπής αποτελούμενης από έξι αδελφά κόμματα, οδηγούν το κόμμα στη νέα του περίοδο, η οποία θα κλείσει 12 χρόνια αργότερα, με τη διάσπαση του και τη δημιουργία του ΚΚΕ «εσωτερικού» το 1968. Στην 6η Πλατιά Ολομέλεια, στην οποία παίρνουν μέρος και διεγραμμένα στελέχη του ΚΚΕ, ο Κολιγιάννης, αναλαμβάνει καθήκοντα γραμματέα της ΚΕ. Στην 8η Ολομέλεια, το Κομμουνιστικό Κόμμα αποφασίζει την διάλυση των παράνομων κομματικών οργανώσεων στην Ελλάδα και την διάχυση των μελών του στην ΕΔΑ.
Το 1961, το 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ, υπό την καθοδήγηση του Κολιγιάννη, επεξεργάζεται την πρόταση προγραμματικής κυβερνητικής συνεργασίας με αστικές δυνάμεις, με πρακτικές συνέπειες την πολιτική ουράς του κόμματος και κατά συνέπεια της ΕΔΑ στα κόμματα του Κέντρου. Το 1965 παρόλα αυτά, ο Κολιγιάννης αντιτάσσεται στην υποκατάσταση του Κομμουνιστικού Κόμματος από την ΕΔΑ. Τρία χρόνια αργότερα, θα έρθει η κρισιμότερη μέχρι τότε μάχη του Κομμουνιστικού Κόμματος στην 12η Πλατιά Ολομέλεια. Αυτή οριστικοποιεί τη διάσπαση και αποπέμπει από το κόμμα, αυτήν που ονομάστηκε «δεξιά αναθεωρητική ομάδα» που αργότερα έφτιαξε το ΚΚΕ «εσωτερικού».
Το κόμμα, στα πλαίσια του δικτατορικού καθεστώτος στην Ελλάδα, μπαίνει και πάλι στην λογική της συγκρότησης παράνομων κομματικών οργανώσεων στην Ελλάδα, ανάγκη που θα ήτνα έντονη μιας και η δικτατορία θα θέσει εκτός νόμου την ΕΔΑ και όλα τα κόμματα. Ο Κολιγιάννης, θα παραμείνει γραμματέας του ΚΚΕ μέχρι τον Δεκέμβρη του 1972. Πικραμμένος, που έχει χάσει πια την εμπιστοσύνη τόσο του κόμματος όσο και των Σοβιετικών, δεν θα πάρει μέρος στην 17η Ολομέλεια που εκλέγει στη θέση του τον Χαρίλαο Φλωράκη.
Θα ζήσει όμως το υπόλοιπο της ζωής του στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, μέχρι και τον θάνατό του στις 5 Σεπτεμβρίου του 1979, όπου θα ταφεί στην Ελλοπία, όπου γεννήθηκε.
To άρθρο αυτό αποτελεί αφιέρωμα στη ζωή και στη δράση των ΓΓ του ΚΚΕ και φόρο τιμής στα 100 χρόνια του ΚΚΕ. Διαβάστε επίσης τη ζωή των υπολοίπων ΓΓ:
- Οι ΓΓ του ΣΕΚΕ (1918-1924)
- Παντελής Πουλιόπουλος (1924-1925)
- Λευτέρης Σταυρίδης (1925-1926)
- Παστιάς Γιατσόπουλος (1926-1927)
- Ανδρόνικος Χαϊτάς (1927-1931)
- Νίκος Ζαχαριάδης (1931-1936,1945-1956)
- Ανδρέας Τσίπας (1941)
- Γιώργης Σιάντος (1942-1945)
- Απόστολος Γκρόζος (1956)
- Χαρίλαος Φλωράκης (1972-1989)
- Γρηγόρης Φαράκος (1989-1991)
- Αλέκα Παπαρήγα (1991-2013)
- Δημήτρης Κουτσούμπας (2013-)
