Γελοιογράφος – Σκιτσογράφος
Γράφει η Τασσώ Γαΐλα
Ο Αρχέλαος (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του γελοιογράφου Αρχέλαου Αντώναρου), γεννήθηκε το 1921 στον Μύλο Θεσσαλονίκης.
Μαέστρος του σκίτσου, θρύλος της γελοιογραφίας, ο νεαρός Αρχέλαος σε ηλικία μόλις 15 χρόνων, μαθητής Γυμνασίου κάνει την πρώτη δημοσίευση γελοιογραφιών στην εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ενώ με τον θάνατό του σε ηλικία 77 ετών το μέγεθος του έργου που αφήνει πίσω του είναι συγκλονιστικό.60.000 (!) γελοιογραφίες αλλά και χιλιάδες στριπ!
Ο νεαρός Αρχέλαος ήρθε στην Αθήνα και γράφτηκε στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπ. Αθηνών το έτος 1941, περίοδος Κατοχής και Πολέμου, δύσκολα χρόνια, όμως ο Αρχέλαος ενεργός πολίτης με δημοκρατικές αρχές μπαίνει στην αντίσταση και ως μέλος της Ε.Α.Μ. συμμετέχει ενεργά με σκίτσα και αφίσες στον αγώνα.
Αρχές της 10ετίας του ’50, εποχή της έκρηξης των εντύπων στη χώρα μας, εφημερίδες, περιοδικά, σατυρικά έντυπα και ο Αρχέλαος παρά τις φιλολογικές του σπουδές ξεκινά την σταδιοδρομία του στην γελοιογραφία.
Και, ήταν ήδη γνωστός από την συνεργασία του στο περιοδικό ΜΠΟΥΚΕΤΟ (1945) και την εφημερίδα ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ (εδώ δημοσίευε με το ψευδώνυμο ΤΟΤ), όταν αρχίζει την συνεργασία του στα μεγάλα οικογενειακά περιοδικά της εποχής εκείνης, περιοδικά που ήταν πολύ δημοφιλή λόγω της μη ύπαρξης ακόμη της τηλεόρασης (τότε υπήρχε μόνο το κρατικό ραδιόφωνο), με αρχή το θρυλικό περιοδικό ΘΗΣΑΥΡΟ.
Εργα του Αρχέλαου
Ακολουθεί η συνεργασία του στο ΡΟΜΑΝΤΖΟ των εκδόσεων Θεοφανίδη όπου σταδιακά και για 40 χρόνια θα συνεργαστεί και στο ΠΑΝΘΕΟΝ καθώς και στα άλλα περιοδικά του εκδοτικού αυτού συγκροτήματος.
Ένας από τους σημαντικότερους γελοιογράφους της 10ετίας του ’60 ο Αρχέλαος, 10ετίας με την μεγάλη άνθηση της κοινωνικής και πολιτικής γελοιογραφίας, επιδόθηκε σε διάφορα είδη σκίτσου σατιρίζοντας με τις κοινωνικές γελοιογραφίες του την ελληνική κοινωνία και τις ανθρώπινες αδυναμίες.
Το 1952 ο Αρχέλαος είχε δικαστεί εξαιτίας 2 γελοιογραφιών του που διακωμωδούσαν τον Παπάγο και τον Μαρκεζίνη, ενδεικτικό της καυστικότητας του χιούμορ του. Ο πρόεδρος του Δικαστηρίου τον είχε αθωώσει χαρακτηρίζοντάς τον «Μεγάλο παιδί».
Σύγχρονοί του ο Βασίλης Χριστοδούλου (δημιουργός της «Χοντρής του Θησαυρού»), ο Πολενάκης (δημιουργός του «ο Σπαγγοραμμένος»), ο Ν. Καστανάκης κ.λπ.
Ο Αρχέλαος δημιουργός των «Οι Βαρελόφρονες», ξεκίνησε να δημοσιεύει τις πρωτοσέλιδες γελοιογραφίες του το 1950. Τίτλος της εφημερίδας «Αθηναϊκή». «Αθηναϊκή» και ο τίτλος μιας άλλης εφημερίδας με το ίδιο όνομα όπου θα τελειώσει την καριέρα του ως πολιτικός γελοιογράφος ο Αρχέλαος το 1998 καθώς σταμάτησε να δίνει σκίτσα στην εφημερίδα λίγο πριν το τέλος με την εισαγωγή του σε κλινική.
Εκδότης (1948 «Τραστ του Γέλιου»), δημοσιογράφος, συγγραφέας, ο Αρχέλαος, δημιουργός άνω των 60.000 γελοιογραφιών, συνεργάστηκε με δεκάδες έντυπα στην Ελλάδα και το εξωτερικό π.χ. ΦΩΣ, Μακεδονία, Ριζοσπάστης, Θησαυρός, Τραστ, Βεντέτα, Εμπρός, Ρομάντζο, Αθηναϊκή, Ραδιοτηλεόραση κ.λπ.
Γελάτε Ελληνικά,
Σας αρέσει ο Αρχέλαος;
Δύο από τους πέντε τίτλους των λευκωμάτων που εξέδωσε ο Αρχέλαος ο οποίος έλαβε μέρος σε αναρίθμητες ομαδικές εκθέσεις γελοιογραφίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό από το 1950 και μετά.
Σημαντικός δε υπήρξε και ο αριθμός των ατομικών εκθέσεων του, από τις οποίες ξεχωρίζουν ως πιο αξιομνημόνευτες δύο, δύο τις οποίες πραγματοποίησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, δύο εκθέσεις γελοιογραφίας του στις δύο αγαπημένες του πόλεις, την γενέτειρά του Μύλο Θεσσαλονίκης και την πόλη των Αθηνών όπου έζησε επί μακρόν, την Καλλιθέα.
Ο Αρχέλαος, πατέρας δύο αγοριών του Βαγγέλη Αντώναρου δημοσιογράφου και πολιτικού και του Μάνου Αντώναρου επίσης δημοσιογράφου, θεωρείται ως ο αρχαιότερος δημιουργός κόμικς στην χώρα μας.
Υπήρξε δε ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Γελοιογράφων καθώς και πρώτος πρόεδρός της. Άλλες δράσεις του:
Μέλος της Ε.Σ.Η.Ε.Α.,
Μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου.
Έργα του βρίσκονται στο Μουσείο Γελοιογραφίας στην Βασιλεία της Ελβετίας.
Τον ταλαντούχο και δημοφιλή γελοιογράφο με την σχεδόν 60 χρόνων δημιουργική παρουσία, τον Αρχέλαο, ο ΔΗΜΟΣ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ τον τίμησε δίνοντας το όνομα του στο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ της οδού Γρυπάρη 195 της πόλης.
Η κηδεία του Αρχέλαου Αντώναρου, ο οποίος απεβίωσε στις 29 Απριλίου 1998 ετελέσθη στον Ιερό Ναό των Αγίων Θεοδώρων του Κοιμητηρίου Καλλιθέας.
Πηγές:
«ΚΑΛΛΙΘΕΑ του χτες και του αύριο» Χρ. Παπάζογλου/2000, ΚΑΛΛΙΘΕΑ.
Όψεις της Ιστορίας του Δήμου και της πόλης. Π.Ο.Δ.Κ./2006.
